جداسازی و تخلیص مقدماتی قندهای استیویول از stevia rebaudiana توسط رزین های ماکروپوروس

برگ¬های گیاه¬ استیویا (stevia rebaudiana) دارای قندهای استیویول گلیکوزاید با شیرینی فوق¬العاده زیاد هستند. مهمترین این قندها شامل استیویوزاید، ریبودیوزاید¬ a و ریبودیوزاید c ¬است. برای جداسازی قندهای استیویول موجود در برگ¬های استیویا از روش¬های مختلفی استفاده می¬شود که روش جداسازی با رزین¬های جذبی ماکروپوروس (mars) به -دلیل پایداری فیزیکو- شیمیایی زیاد، سطح ویژه فوق¬العاده زیاد، ظرفیت جذب و تبادل خوب و بالا، انتخاب¬گری عالی، بازیافت آسان، هزینه پایین و عمر طولانی مورد توجه است. در این بررسی پنج فاکتور تاثیر¬گذار بصورت منفرد و متقابل شامل نسبت حلال شستشو، زمان ¬شستشو، دمای شستشو، حجم محلول و نوع رزین (آنیونی و کاتیونی) برای استخراج استیویول گلیکوزاید از برگهای استیویا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دمای استخراج می¬تواند در میزان تولید موثر باشد که از بین دماهای تیمار شده، دمای 51 درجه سانتیگراد نسبت به دماهای 30، 37 و 44 درجه سانتیگراد برای رزین¬های آنیونی و کاتیونی نتیجه بهتری داشته است. همچنین مشخص شد که مدت زمان تیمار نیز می¬تواند در میزان تولید موثر باشد. از بین مدت زمان¬های تیمار ( 120، 90، 60، 30)، مدت زمان 60 دقیقه برای رزین آنیونی و مدت زمان 120 دقیقه برای رزین کاتیونی، نتیجه بهتری در میزان استخراج داشته است. از طرفی دیگر مشخص شد که نسبت¬های مختلف حجمی به حجمی حلال اتانول به اتیل استات، می¬تواند در میزان استخراج موثر باشد. حلال شماره 1 با نسبت حجمی 1:1 برای رزین کاتیونی و حلال شماره 2 با نسبت حجمی 2:1 برای رزین آنیونی بهترین نتیجه را نسبت به حلال¬های شماره 3 و 4 با نسبت¬های حجمی 3:1 و 4:1 در میزان استخراج داشته است. در این بررسی مشخص شد که حجم¬های مختلف محلول قندی استیویا می¬تواند در میزان استخراج موثر باشد و حجم 80 میلی¬لیتر برای رزین آنیونی و حجم 95 میلی¬لیتر برای رزین کاتیونی نتیجه بهتری در میزان استخراج داشته است.